Đôi điều về bản quyền Font chữ

Hầu hết các dự án thiết kế đều sẽ phải dùng đến font chữ. Bạn có nghĩ là đến 90% designer dùng font chữ có sẵn không? Cường thấy có khi còn hơn số đó nữa, tuy nhiên một sai lầm nguy hiểm rất nhiều người mắc phải là sử dụng font Share miễn phí …

Tại sao việc tác quyền quan trọng như vậy mà không thấy trường Thiết kế nào chú ý môn này nhỉ. Trời ơi, tìm hiểu thiệt là mệt quá.

• Font License là gì ?
• Bạn có cần nó không ?
• Làm sao để tìm hay đăng ký License cho Font ?
• Dùng Font được share có vi phạm bản quyền ?
• Font miễn phí là gì ?

Đây là những vấn đề Designer rất nên biết để tránh các rắc rối về pháp lý. Đừng để làm xong dự án mà mấy năm sau lại nhận được email kiện cáo thì ngồi người hoài luôn.

Tin vui cho bạn là mình cũng vừa có một nghiên cứu nho nhỏ về vấn đề này. ?

Font License là gì ?

Font license là một loại giấy phép cho phép chủ sở hữu (người mua hoặc người tạo ra Font chữ) có quyền dùng Font chữ theo nội dung của giấy phép đó.

Điều này có nghĩa là làm Thiết kế đồ họa thì luôn cần dùng Font, và mỗi khi dùng Font cho dự án kiếm tiền thì phải kiểm tra License của font đó. Không chỉ riêng gì font, bạn cần chứng minh được nguồn gốc của tất cả các Element sử dụng trong dự án thiết kế. (đối với nước ngoài – khách hàng người Việt thì mình chưa thấy ai hỏi vụ này cả)

Mỗi font chữ luôn đi kèm với một file License, nếu không có thì là do người Share lại đã bỏ bớt. Nếu bạn có một font không có file License đi kèm thì nên dùng google để kiếm lại, đừng vội sử dụng ngay.

Các loại License của Font

Font chữ cũng như các phần mềm máy tính, bạn sẽ không được phép dùng nếu không đáp ứng đủ điều kiện trong License đi kèm. Khi sảy ra kiện cáo thì pháp luật sẽ căn cứ vào License để giải quyết.

Và sẽ có một vài điểm khác biệt giữa việc sử dụng Font cho máy tính với Font cho website.

Desktop & Print License

Đây là loại License cơ bản áp dụng cho phần lớn Font chữ và cả các phần mềm máy tính.

License này cũng cho phép sử dụng Font cho các dự án đồ họa tĩnh (ảnh tĩnh) như các thiết kế in ấn. Áp dụng cho tất cả poster, logo, namecard, áo thun, catalogure, leafleat …. nói chung cái gì in ra và chữ không động đậy.

Webfont License

Webfont là một dạng font sử dụng online cho các nền tảng website. Khi người dùng duyệt web thì trình duyệt phải download font về và render ra chữ hiển thị trên webg, điều này có nghĩa là cả người Thiết kế web và người dùng đều tải font về máy tính để dùng.

Font chữ thường được nhúng vào code web để người dùng tải về khi lướt web (hầu hết license lại không cho phép điều này), và vì thế nên các dịch vụ webfont ra đời. Nổi trội là google font.

Open-Source Licensing

Đây là thể loại được dân thiết kế yêu thích nhất. Các Open-source Licensing là một loại chứng chỉ được cung cấp bởi thường đi kèm với chứng chỉ  SIL Open Font License (OFL).

Ví dụ như google font là sử dụng toàn bộ OFL, bạn có quyền tải về dùng thoải mái. Bạn có quyền chỉnh sửa, làm poster, logo hay bất cứ cái gì cũng được ngoài trừ những việc ảnh hưởng đến quyền tác giả (sửa tên font, sửa tên tác giả, bỏ giấy phép OFL… xem chi tiết OFL 1.1 – 26/2/2007).

Nếu bạn muốn, Cường có 5 địa chỉ tải font miễn phí (có chứng chỉ OFL) cho bạn đây.

Commercial Licenses

Hầu hết licenses phía trên là áp dụng cho việc sử dụng cá nhân. Việc sử dụng thương mại bất cứ font chữ nào cũng đều phải cẩn thân, ngay cả font chữ có nhãn “free download” thì cũng chưa chắc được dùng cho thương mại.

Ngay cả khi bạn đã mua một bộ font và dùng thiết kế logo cho khách, thì khách hàng cũng cần phải liên hệ với chủ Font để mua thêm một lần nữa. Có thể giá sẽ cao hơn bạn mua nữa cơ, hoặc là họ chia cổ phần gì đó … nói chung là tùy thỏa thuận. Kể ra để biết là quyền sử dụng thương mại nó khá là nghiêm ngặt, nên nếu không rành cứ OFL mà dùng cho an toàn.

Font miễn phí ?

Mạnh Cường

Ham học hỏi, học 1 hiểu 10 chỉ tội hơi nổ. Qua chặng đường 4 năm (2012-2016) với ngành đồ họa, blog Tôi học đồ họa này là nơi mình chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm về đồ họa.
[ học photoshop ] – [ Facebook ]– [ Liên hệ ]